Soruyu iki yoldan çözelim. Öncelikle EDTA (etilendiamintetraasetik asit) bileşiği metal iyonları ile 1:1 oranında tepkimeye girmektedir. Su analizlerinde EDTA'nın çöznür formu olan disodyum tuzu (Na2H2Y) kullanılır ve 2+ yüklü metal katyonları ile tepkimesi aşağıdaki şekildedir. 

M2+ + H2Y2- → MY2- + 2H+

Tepkimede harcanan EDTA'nın mol miktarını hesaplayacak olursak;

\[ M_{EDTA}={n_{EDTA} \over V_{EDTA},L} \]

\[ n_{EDTA} = M_{EDTA} \times V_{EDTA},L \]

Molarite tanımı gereği çözelti hacmi litre kullanılması gereklidir. Eğer litre yerine titrasyon hacmi olarak mililitre kullanılırsa bu sefer mmol miktar hesaplanmış olur.

\[ mmol_{EDTA} = M_{EDTA} \times V_{EDTA},mL \]

\[ mmol_{EDTA} = 0,01 \ M  \times 2,85 \ mL =0,0285 \ mmol \ EDTA\]

EDTA metal katyonları ile 1:1 oranda tepkimeye girdiğinden 

\[ mmol_{EDTA} = mmol_{M^{2+}} =0,0285 \ mmol \  M^{2+} \]

Su numunesinde sertliğe neden olabilecek iyonlar Ca2+ ve Mg2+ iyonları olduğundan bu iyonların EDTA ile oluşturacakları iyonların molekül kütleri farklı olacaktır. Bu gibi durumlarda analiz sonucu türlerin biri cinsinden verilir. Toplam su sertliği analizlerinde mg CaCO3/L olarak kabul edildiğinden madde miktarı hesaplanırken iyonların hepsinin kalsiyum olduğu kabul edilir ve sonuç CaCO3 cinsinden verilir.  

\[ n_{CaCO_3 }={m_{CaCO_3} \over MA_{CaCO_3}} \]

\[ 0,0285 \ mmol={m_{CaCO_3} \over 100 \ g/mol} \]

\[ m_{CaCO_3}=2,85 \  mg \]

Bu şekilde 100 mL örnek için CaCO3 kütlesi 2,85 mg olarak belirlenmektedir. Ancak sonuç litrede CaCO3 şeklinde istendiğinden örneğin 1000 mL olması durumunda on kat daha fazla karbonat iyonu olacağından analiz sonucu 10 ile genişletilir. 

\[ Toplam sertlik=28,5 \  mg \ CaCO_3 /L = 28,5 \ ppm \ CaCO_3 \]

 

 

No comments