Günümüzde bir paketli yiyecek satın aldığımızda, içindekiler kısmında sodyum benzoat görmemek mucize seviyesinde imkansız. Bazılarınca DDT gibi insanlık için büyük bir adım gözüyle bakılsa da kimilerince  talidomit gibi insanlık için bir baş belası olduğu görüşü yaygın. Reklamlarda gördüğümüz BPA içermez ya da paraben free şeklindeki açıklamalar, üreticilerin "elimizdeki kısa süreli verilere dayanarak oluşturduğumuz olumlu görüşler ile piyasaya sürdüğümüz ürünlerin pek de güvenilir olmadığı sonucuna ulaştık" itirafı sanırım. Paketli ürünlere insanların erişim olanaklarının daha düşük olduğu ya da kültürel olarak daha az tercih edildiği yıllarda bu ürünlerin raf ömrünü uzatmak için elbette bir şeyler yapılması gerekliydi ve bulunan çözüm istenmeyen mikroorganizmaların gelişimini engelleyecek kimyasalları ürünün içerisine eklemek olmuştu. Günümüzde hazır gıdalara olan yoğun talep ürünlerin rafta kalma süresini çok azalttığından hiçbir katkı maddesi içermediği iddia edilen ürünlerin sayısı hızla artmakta. Kişisel olarak şaraplara koruyucu amaçla eklenen SO2 gazına ayrı bir durum, sözüm ona yıllandıkça güzelleşiyordu?

Sodyum benzoat molekül geometrisine ait top ve çubuk modeli.

Kısmen hidroskopik olduğundan fiziksel görünümü zamanla değişse de, sodyum benzoat üretim tarihinden itibaren 2 yıl boyunca kararlılığını koruyabilmekte. Sodyum benzoat asidik ortamda benzoik asit formunda bulunur ve bu form koruyucu etkiyi sağlamaktadır. Benzoik asit mikroorganizmaya girdiğinde trikarboksilik asit (TCA) çevrimi enzimlerinden olan süksinat dehidrogenaz enzimini inhibe ettiğinden mikroorganizmanın enerji üretim mekanizması durur ve koruma sağlanmış olur. 

E211 kodu ile genellikle asitli içecekler içersinde bulunan sodyum benzoat askorbik asit (C vitamini) ile tepkimeye girerek karsinojen olan benzen molekülüne dönüşebildiğinden üreticilerin formülasyonlarını çok dikkatli hazırlaması ve ürün kalite kontrollerini eksiksiz gerçekleştirmeleri halk sağlığı açısından önem arz etmektedir. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından izin verilen sodyum benzoat tüketimi günlük 0-0,5 mg/kg vücut kütlesidir.  Mitokondriyal matrikste meydana gelen bir reaksiyonla karaciğer ve böbrekte hippurat oluşturmak üzere glisin ile tepkimeye girer. Sodyum benzoat vücutta birikim yapmamakta ve esas olarak idrar sistemi yoluyla atılır. 

 

No comments