Parlama noktası, bir sıvının buharlarının hava ile yanıcı bir karışım oluşturacağı en düşük sıcaklık olarak tanımlanır. Birçok maddenin yanıcılığı üç ana kategoride incelenir;
• Son derece yanıcı: Parlama noktası 0° C'nin altında
• Kolay tutuşur: Parlama noktası 21 °C'nin altında
• Alevlenir: Parlama noktası 55 °C'nin altında
Deney son derece basit olup, test sıcaklığında tutulan test kabına belirli hacimde bir numune konur. Belirli bir süre sonra, bir test alevi uygulanır ve flaşın varlığı veya yokluğu gözlemlenir. Analizlerde şahit numune standarda uygun olarak alınır ve itilaf olması durumunda bağımsız analiz kuruluşuna gönderilmek üzere saklanır.
Petrokimya endüstrisi, bir akaryakıt ürünün kontaminasyonunu veya tağşişini kontrol etmek için genellikle parlama noktası testine başvurur. Çoklu depolama tankları, saflığı değişebilen farklı ürünler içerebilir ve ayrıca bu tanklar ortak boru hattı sistemlerini kullanabilir. Boru hattı, ürün partileri arasında temizlenmelidir ancak temizlenmenin yetersiz kaldığı durumlarda kontaminasyon riski oluşur. Parlama noktası, bir üründe kontaminasyon oluşup oluşmadığını belirlemek için kullanılan yöntemlerden biridir.
Parlama noktasındaki değişiklikler, bir numunenin kirlenmiş veya tağşiş edilmiş olabileceğini gösterir, örneğin motor yağındaki petrol ispirtosu parlama noktasını düşürür. Akaryakıt, yağlama yağı ve hidrolik yağın daha hafif hidrokarbonlarla kirlenmesi, örneğin gemilerde, enerji santrallerinde ve inşaat ve madencilik makinelerinde pahalı ekipmanların çalışmasında sorunlara yol açabilir.
Nakliye ve depolama düzenlemeleri - tehlike sınıflandırması
Parlama noktası, nakliye ve güvenlik düzenlemelerinde yanıcı ve parlayıcı malzemeleri tanımlamak ve ürünlerin taşınması veya depolanması sırasında önemli maliyet etkileri olan tehlike potansiyellerini sınıflandırmak için kullanılır. Birçok endüstri, ürünlerinde (boyalar, vernikler) bitmiş ürünün parlama noktasını sınıflandırmak için kullanılan çözücüler kullanır. Bazı çözücüler çok yanıcı olmadıklarından bu sınıf çözücülerin kullanıldıkları ürünlerde parlama noktası tayini yapılmaz. Bir ürünün gerçek tehlike niteliğini doğru bir şekilde sınıflandırmak için hızlı bir şekilde doğru bir parlama noktası değeri sağladığından, kullanıcılara bu durumlarda Setaflash test yöntemini kullanmaları tavsiye edilir.
Türkiye Petrolleri tarafından hazırlanan Güvenlik Bilgi Formu'nda kalorifer yakıtı olarak kullanılabilecek Fuel Oil 4 için spesifikasyonlar verilmiştir. Bilgi formunda da göreceğiniz gibi Fuel Oil 4 için parlama noktası 56 °C değerinden büyük olmalıdır.
Parlama noktası deneyinin yapılışını basamaklar halinde inceleyelim.
![]() |
1. Numuneyi iyice karıştırarak homojen hale getirin ve numune haznesine işaretli çizgiye kadar fuel oil numunesini doldurun. |
2. Gaz vanasını açın ardından "Test" düğmesine basarak kılavuz ateşin yanmasını sağlayın. Kılavuz ateş yandıktan sonra "Test" düğmesini kapalı konuma getirin. | ![]() |
![]() |
3. Numune haznesini analizöre yerleştirin. |
4. Mekanik karıştırıcı kapağı hazne üzerine uygun şekilde yerleştirin. | ![]() |
![]() |
5. Termometreyi yerleştirin. |
6. Mekanik karıştırma düzeneğini karıştırıcı üzerine çevirin bu esnada karıştırma düzeneği 0,5 cm kadar aşağı kayarak mekanik karıştırıcıya oturur. | ![]() |
![]() |
7. Isıtıcı ayarını 4-5 değerleri arasına getirin ve bu esnada kırmızı işaretçinin aktif olduğunu gözleyin. |
8. Cihazın ön panelinde bulunan "Run" düğmesine basarak karıştırıcıyı aktif hale getirin. | ![]() |
![]() |
9. 45 °C sıcaklıktan itibaren her 2 °C sıcaklık artışında kılavuz ateşi numune kabına yönlendirmek için ateşleme kolunu ileri itiniz. |
10. Parlama gözlendiği sıcaklığı not ediniz. | ![]() |
![]() |
11. Aanlizin sonundaısıtıcıyı 0 konumuna çevirin ve "Fan" düğmesine basarak numune haznesinin analiz sonrası numunenin atık kutusuna aktarılabileceği bir sıcaklığa soğumasını sağlayın. |
Numune kabını ve diğer kirlenmiş parçalar önce petrol eteri ya da benzin ile temizlenir ardından etanol ile yıkanarak kurumaya bırakılır.